Publikacja poświęcona jest zmianom w systemie planowania społeczno-gospodarczego i przestrzennego, które pojawią się w najbliższej dekadzie w Polsce. Zmiany te, uwarunkowane są przeobrażeniami cywilizacyjnymi, związanymi z rozwojem technologicznym i globalizacją. Ważną rolę odgrywa przy tym krytyczna refleksja dotycząca skuteczności wdrażania polityki spójności w Unii Europejskiej. W konsekwencji, na szczeblu unijnym i krajowym pojawiły się wytyczne i regulacje, tworzące nowy paradygmat polityki regionalnej. Nowe rozumienie tejże polityki odchodzi od prymatu działań wyrów­nawczych pomiędzy regionami i kładzie nacisk na zwiększenie zdolności konkurencyjnych terytoriów. Rośnie przy tym rola miejsc traktowanych jako tzw. obszary funkcjonalno-przestrzenne, a maleje siła sprawcza administracji publicznej. Nowy paradygmat polityki regionalnej wymaga też innego spojrzenia na planowanie rozwoju. W publikacji autor, na podstawie własnej interpretacji uwarunkowań nowej polityki regionalnej, analizuje istniejące syste­my planowania regionalnego i lokalnego w Polsce oraz tworzy modelowe rozwiązania, które antycypują pojawienie się nowego paradygmatu planowa­nia terytorialnego. Ten przyszły zbiór pojęć i teorii tworzących rzeczywistość planowania, trudny jeszcze dziś do kompleksowego opisania, opierać się będzie na innych, niż dzisiejsze, choć ujawniających się z wolna, relacjach organizacyjnych, w których - obok publicznego systemu planowania - klu­czową rolę odegrają hybrydowe partnerstwa publiczno-prywatno-społeczne.