Przedmiotem publikacji jest analiza wybranych aspektów struktury społecznej w Polsce, rozpatrywanych pod kątem zmian w czasie. Koncentrujemy się na nierównościach w dostępie do wykształcenia, "dziedziczeniu" pozycji, zasadach dystrybucji dochodów oraz formowaniu się barier i dystansów społecznych w kluczowych wymiarach uwarstwienia, związanych z postawami politycznymi i zdrowiem. Pytania te koncentrują się wokół podstawowych ogniw struktury społecznej. Czy nierówności w dostępie do wykształcenia pogłębiły się czy uległy zmniejszeniu? Czy struktura społeczna stała się bardziej otwarta, czy też pochodzenie społeczne kształtuje szansę życiowe podobnie jak kiedyś? Z jakich kategorii rekrutują się reprezentanci nowych kategorii, takich jak kadra menedżerska i ludzie biznesu? Czy zwiększyła się merytokracja - czy o dochodach decydują własne osiągnięcia jednostek, związane z poziomem wykształcenia, czy też są to jakieś inne czynniki, na które ludzie nie mają wpływu, takie jak "dobre" pochodzenie i płeć? Ponieważ analizy te prowadzone są niemal na bieżąco, nasuwa się pytanie, co jest w tej książce nowego. Nowym elementem jest próba całościowego spojrzenia na przekształcenia struktury społecznej i objęcie analizami stosunkowo najdłuższego horyzontu czasowego, co w szczególności dotyczy problematyki ruchliwości międzypokoleniowej, nierówności edukacyjnych, merytokracji i wpływu usytuowania w strukturze społecznej na postawy wyborcze. O ile wcześniejsze ustalenia informowały tylko o zmianach, nie przesądzając jeszcze o ich trwałości, to prześledzenie wybranych aspektów struktury społecznej na przestrzeni ponad ćwierć wieku daje już pewne podstawy do formułowania wniosków na temat tendencji - pozwala odróżnić względnie trwałe prawidłowości od krótkookresowych i (być może przypadkowych) wahnięć, które nimi nie były. (ze Wstępu)